Edelhertenbronst 2023
DE BRONST IN DETAIL: seizoen 2023
Zie indruk van de bronst van natuurfilmer Jan van der Heijden: https://www.youtube.com/watch?v=4n1Mf0CzeIA en https://www.youtube.com/watch?v=kUiGRfZCiDc&t=28s&ab_channel=Natuurkanaal
En een impressie van een excursie door Dirk Van den Bergh: https://youtu.be/VGNTHuVO6Ls
Er is een verrekijken gevonden op de wildtoren. De eigenaar kan contact opnemen met Het Limburgs Landschap [Henk Heijligers] via 077-4737575.
Zondagavond 15 oktober
Een stevige regenbui om 17 uur belooft niet veel goeds, maar het zou de rest van de avond droog blijven. Verassend dat er vier engels sprekende gasten bij de excursie aansluiten. De heenweg laat zich geen hert zien. Zoals de laatste dagen ontwaren we de eerste herten en hindes bij Grenskerk. Vanaf het poortje bij de toren, lijken de herten te hebben afgesproken: keurig in het gelid als waren ze gedrild, staan vijf herten naar ons te kijken, de drie spitsers links en de rechtse twee jonge herten. Nog verder naar rechts een kapitaal hert. Vanaf de toren laat een grote groep hindes zich zien met een plaatshert. Er is beweging genoeg, alleen gebeurt het allemaal in stilte. De kalfjes ravotten, in en uit de poel, het water spat alle kanten op. De deelnemers zijn enthousiast over dit optreden. Op de terugweg horen we nog burlen en staat een hert ons in de wei bij het noord tourniquette weer op te wachten. Iemand ziet in zijn warmtecamera nog twee reeën. Een waardige afsluiting van het edelhertenseizoen.
Dick van de Goorbergh
Zondagochtend 15 oktober
Onderweg naar de toren was eenmaal het burlen te horen. Goed nieuws, want dan zou er minstens nog een hert actief moeten zijn. Langs het raster en nog voor het grenskerkmonument was in het veld (tussen de bomen van het bosje) een groepje van 6 hindes/kalveren te zien. Bij deze groep was geen hert aanwezig. Op de toren aangekomen waren er verspreid over het veld een aantal herten zichtbaar. De herten lagen veelal in het gras, waardoor alleen het gewei zichtbaar was. Het mooiste beeld vanochtend was het opspattende water, dat veroorzaakt werd toen twee hindes door het water renden. Deze ochtend was er weinig activiteit waar te nemen bij de edelherten. Met deze laatste excursiedag lijkt de bronsttijd lijkt voor de edelherten in het Weerterbos beëindigd.
Tim van Houten
Zaterdagavond 14 oktober
Een mooie droge avond, zonder veel wind. Bij het grenskerkmonument ligt een groot hert zich ogenschijnlijk te vervelen. Vanaf de toren laten verschillende groepjes hindes inclusief plaatshert zich zien. Die laatsten concurreren met elkaar. Ze laten behoorlijk wat geburl horen, lopen dan samen langs elkaar op, maar dan moet er één weer snel terug om de spitsers van zijn roedel weg te jagen. Die spitsers die dan maar hun geweien uitproberen op elkaar. De ondergaande zon verlicht voegt nèt dat extra toe aan het toernooiveld. Op de terugweg zien we een kapitaal hert staan op de weide bij de noordelijke tourniquette. Het maakt indruk op de achttien deelnemers dit dier recht in de ogen te kunnen kijken, zonder hek er tussen op met een afstand van minder dan honderd meter. Vanuit de verte is het geburl van de herten op de vlakte nog goed te horen. Een heel geslaagde avond dus.
Dick van de Goorbergh
Vrijdagavond 13 oktober
Stille tocht, dat zou het worden. Het waait stevig en zo nu en dan valt er een drup. Door verkeersproblemen op de A2 komen wat deelnemers net op tijd dan moeten ze ons inhalen. Geen geburl te horen. Vanaf de toren, waar het nu eens niet druk is, zien we in de verte wat groepjes hindes met respectievelijke plaatsherten. Halverwege het veld tot achter aan de Oude Graaf. Het donkere weer maakt het er niet makkelijker op het schouwspel met de verrekijker te aanschouwen. Op de terugweg zien we net na de noordelijke touriquette een groot hert staan in het weiland. De avond valt snel.
Dick van de Goorbergh
Dinsdag 10 oktober
Gisterenavond
was de start zeer rustig. Toen de schemering begon begonnen ook de herten zich
te manifesteren, bezoekers telde er 8 op het veld. Het plaatshert deed zijn
best om de concurrentie op afstand te houden. Mooi schouwspel dat er voor
zorgde dat we wat later bij de Daatjeshoeve aankwamen.
Ed Hemmes
Zondagochtend
9 oktober
Een prachtige
zondagmorgen met een opkomende zon. Het burelen was op afstand al te horen en bij
de Oude Graaf werd onze aandacht getrokken door twee herten die door het water
liepen. Aan de bosrand bij de open vlakte stond een hert met twee hindes.
Bij de watervennen bij de wildtoren de groep hindes met het plaatshert. Tot onze
grote verbazing waren er maar twee fotografen op de toren. Ook deze
vriendengroep uit Sevenum was erg positief over de excursie.
Peter van den Brand
Dick van de Goorbergh
Vrijdagochtend 5 oktober
Mooi weer en samen met een filmploeg van het L1 programma Natuur
en Zo op stap. Een groep hindes
van ongeveer 10 stuks en het plaatshert liepen rechts van de toren, voor de
toren was er een hert met 2 hindes. Het burelen was deze ochtend iets minder vergeleken met de andere dagen, maar
iedereen was erg enthousiast over de excursie. De uitzending van Natuur en Zo is te zien vanaf 4 november
Peter van de Brand
Donderdagavond 4 oktober
Tijdens de wandeling binnen de afrastering voorbij de Oude Graaf in het open gebied was de leihinde van 21 jaar aan het grazen. Dit vonden we een rare waarneming dat zij zich daar bevond. De wandeling vervolgd naar de wildtoren, op de grens van Limburg en Brabant was het burlen duidelijk te horen het kwam van alle kanten. Aangekomen bij de wildtoren zagen we drie herten in het terrein. Op de wildtoren zagen we er nog een aantal verspreidt over het hele gebied. Of een gegeven moment kwam het plaatshert achter de bosschages links van de wildtoren uit. Hij hield de controle over een groep van zeven hindes. Ze liepen al grazend naar rechts van de wildtoren. Dit maakte het voor de deelnemers aan de excursie zeer de moeite waard. Op terugweg tijdens de schemering werd het burlen steeds heftiger. Afscheid genomen van de deelnemers, men had genoten en er waren verschillende die zeiden dat ze nog een keer terug zouden komen.
Léon Goossens
Maandagavond 2 oktober
Van de Belgische deelnemers heb ik vernomen dat zij van de excursies hadden gehoord via een Belgisch radioprogramma. Op de heenweg zagen we een aantal exmoor-pony’s door het bos lopen, wat een vreemde ervaring was. Vanaf de toren waren meteen veel edelherten te zien en was veel geburl te horen. De groep hindes en kalveren was vanavond in drie groepen opgedeeld. Vijf hindes en een plaatshert stonden vrij dichtbij, aan de rechterkant voor de toren. Achter het water stonden vier hindes met een plaatshert. En links van de toren nog een plaatshert met een grotere groep hindes en kalveren. De overige edelherten waren actief en verplaatsen zich door het gehele veld, soms achterna gezeten door een plaatshert. Op de terugweg zagen we de koppen van de pony’s nog net boven de opkomende mist uitsteken. Ook vanavond was er weer veel te zien en te horen in het Weerterbos.
Tim van Houten
Zondagavond 1 oktober
Hertenverdeling bijna een kopie van de ochtend, alleen is het zicht nu nog beter met de zon in de rug. De zonsondergang dwingt ons de toren te verlaten terwijl het spektakel nog naar een climax toe werkt en er nog steeds hordes fotografen naar de toren toekomen. Op de terugweg ziet een deel van de groep nog een hazelworm.
Dick van de Goorbergh
Zondagochtend 1 oktober
Ttijdens de wandeling werd
veel interesse getoond in het weerterbos en aangekomen in het afgerasterd gebied
was het geburl van de herten goed te horen. Op de toren was het gezellig druk, een eindje voor de
toren liep de groep hindes en een luid burelend plaatshert de groep bij elkaar
te houden. Hij had het vrij druk, verschillende herten waren hem uitdagen
wat een prachtig schouwspel was met veel geburl en schermutselingen; heel imposant
is als de herten door het water rennen en het water hoog aan alle kanten opspat. Na heel veel foto's en bewondering zijn we rond 9:30 uur zeer tevreden, en
genoten van een prachtige zondagochtend teruggelopen.
Peter
van den Brand
Een flinterdunne grondmist komt opzetten, de volle maan schijnt door een kudde schapenwolkjes, en is het nog niet echt licht bij de Daatjeshoeve. Van verre is het geburl al te horen, dat deed iemand aan motorcrossers denken. Op de hoek van het raster overzien we het revier, dat wil zeggen: de grondmist die wat omhoog is gekomen en nu voor een heiigheid zorgt, zodat er met moeite een hert kan worden onderscheiden. Bij het grenskerkmonument zien we twee herten een conflict oplossen. Vanaf de toren is het ietsje beter, je kijk over een deel van de flarden. De hindes bevinden zich achterin bij de Oude Graaf. Het geburl is er niet minder om. Ook enkele deelnemers van een eerdere excursie zijn nu weer van de partij. Plotseling, terwijl de telelenzen op de verte staan gericht, komen de twee herten die we eerder vanaf de grenskerk zagen, vlak voor de toren langs. Enkele langlenzers missen het eerste exemplaar. Maar bij nummer twee zoemen en klikken de sluiters erop los. Dit maakt de ochtend weer goed, zeker als die twee, dan nog op een redelijke afstand een tijd lang blijven staan.Ruim na negenen aanvaarden we de terugtocht. De heiigheid is gebleven. Maar de Daatjeshoeve is al open.
Dick van de Goorbergh
Donderdagavond 28 september
Tijdens de wandeling naar de toren worden al veel vragen gesteld over de leven van herten in het Weerterbos. Juist voorbij het grenskerkmonument was al een indrukwekkend gewei zichtbaar boven het lange gras. Op de toren aangekomen was het in eerste instantie goed zoeken om hindes en kalveren te ontdekken. De gehele groep lag in het hoge gras, waarbij alleen de koppen boven het gras uitstaken. De hindes en kalveren waren in gezelschap van een plaatshert met een mooi gewei.Verder waren er heel veel andere herten verspreid over de vlakte aanwezig. In de loop van de avond werden de hindes en de herten steeds actiever. Veel lopen en geburl van alle kanten. Een hert sloeg met zijn gewei door het gras. Een groep van vier jonge herten stond op geruime afstand van de hindes, maar werd toch verjaagd door het plaatshert. Een steeds snellere draf in de richting van de vier jonge herten was meer dan genoeg om ze te verjagen. Door het licht van de laagstaande avondzon waren de herten bijzonder goed te zien en te fotograferen. Toen het tijd werd op terug te lopen naar de Daatjeshoeve verscheen als kers op de taart nog een enorm hert op de open vlakte geheel rechts van de toegangspoort naar de toren. Omdat geen enkel bezoek aan de herten hetzelfde is, blijft het iedere keer weer leuk om de herten te bekijken. Ik verheug me nu alweer op het volgende bezoek.
Woensdagavond 27 september
Met een grote enthousiaste groep hoorden we op weg naar de wildtoren al veel geburl. Bij de toren zagen we het plaatshert met hindes en kalveren. Hij werd omringd door een vijftal herten op de achtergrond. Deze slopen steeds dichterbij, totdat ze te dichtbij kwamen. Het plaatshert wist ze allemaal weg te jagen , Het was mooi om te zien dat er maar eentje echt de baas is. Het was voor ons als toeschouwers een mooie traktatie om dit te mogen beleven. Leuke en geslaagde avond.
Mary Naus
Woensdagochtend 27 september
Halverwege de tocht werden we met luid geburld begroet door de edelherten. Bij de toren was veel geburl te horen . In de verte bij het water en rechts van de toren stonden wat herten. Langzaam kwam de groep met 20 dieren richting toren, het plaatshert had het druk om de hindes bij elkaar te houden. Wat jonge herten, de spitsers, waren wat aan het stoeien met elkaar. Er werd volop geburld, en het was prachtig om te zien hoe de herten door het water rende. Op de terugweg nog wat paddenstoelen en een levenbarende hagedis bewonderd.
Peter van den Brand
Dinsdagochtend 26 september
Heerlijk zo vroeg in op doordeweekse morgen. Een mistdeken bedekt de akkers, maar de blauwe lucht er boven geeft aan dat de zon er straks niet veel moeite mee zal hebben. In totaal elf deelnemers, verschillende met grote telelens. Een uil vliegt laag over. Of dat een omen is? Druk is het in ieder geval nog niet in het bos, In de verte horen we geburl, maar eerst op de hoek van het raster zien we wat in de verte, deels achter een rietkraag. Vanaf de poort bij de toren staan verschillende herten op een mooie afstand. Van bovenaf is te zien dat het roedel hindes in tweeën is gedeeld. De twee plaatsherten beconcurreren elkaar en rennen zo nu en dan in galop op elkaar af, om dan weer op afstand rechtsomkeer te maken. De spitsers komen tussen twee vuren te zitten en gaan dan maar met elkaar stoeien. De hindes, inclusief die met de halsband, lijkt het allemaal niet zoveel uit te maken. Ook niet dat er zo nu en dan een hert tegen de de bomenrij van de zandweg bij de Grashut poseert. Voor de fotografen is dat niet erg, want het licht valt zo precies goed. Tegen half tien is er nog steeds wel wat de beleven, al is het dan tanende, en besluit de groep toch huiswaarts te keren. De terugweg is een mooie manier om het geheel de evalueren. Zo te horen heeft iedereen mooie herinneringen aan deze ochtend overgehouden en kijken ze uit naar een volgende excursie.
Dick van de Goorbergh
Maandagavond 25 september
Onderweg klonk het burlen al luid door het bos. Daardoor was de verwachting hooggespannen bij de deelnemers. En aan die verwachting werd ruimschoots voldaan door de hindes en de herten van de hertenpopulatie. Een plaatshert was aanwezig met een grote groep hindes en kalveren, achter in het veld bij de toren. Midden op het veld verscheen een tweede plaatshert met drie hindes/kalveren. De plaatsherten waren met burlen en verjagen zeer actief om te laten merken dat de overige herten uit de buurt moesten blijven. En die overige (acht) herten waren overal verspreid in het veld aanwezig: voor het water, achter water en zelfs in het water. De deelnemers (en ik ook) kwamen ogen te kort. Er was dan ook bijzonder veel actie vanavond. Een groep deelnemers vertelde op de terugweg dat de excursie in het Weerterbos mooier is dan bezoeken aan de Oostvaardersplassen en mooier dan de Veluwe. Een mooier compliment kan Limburgs Landschap toch niet krijgen. Voor iedereen een zeer geslaagde avond.
Tim van Houten
Toen we aan de oude graaf kwamen hoorde we ver weg het burlen. Aangekomen bij het open terrein voor de grenskerk liepen de Exmoor pony’s. Aangekomen bij het hek aan de wildtoren lag een hert op 20 mtr. van het hek in het gras. Op de wildtoren konden we aan het laatste ven een groep hindes waarnemen met een hert. Op een gegeven moment verplaatste zich de groep hndes naar het midden van het ven en het hert sjokte erachteraan. Links van de toren kwam nog een hert door het ven gerend en ging aan de rand in het gras liggen. Toen we weer teruggingen lag het hert nog steeds in het gras vlakbij de afrastering. Hij had schijnbaar een baaldag vandaag. Al met al was deze excursie geslaagd ook vanwege het prachtige weer.
Léon Goossens
Zaterdagochtend 23 september
De zon was net op en scheen al zo best. Prachtig weer. Bij het raster bij het grenskerkmomument werd het eerste hert al gespot. Op de toren waren weinig andere mensen en bij de herten was er voortdurend activiteit waardoor de deelnemers van de excursie aan hun trekken kwamen. We zagen een grote groep hindes en kalveren met daarbij een plaatshert. Zowel aan de linkerkant als aan de rechterkant stonden ook herten. Het plaatshert liet zich regelmatig horen en met het geburrel was duidelijk dat hij het mannetje was. Op een bepaald moment verjoeg hij ook nog een spitser die maakte dat hij weg kwam en ook zijn plaats weer wist. De deelnemers genoten volop van het schouwspel en stelden vragen. Verschillende deelnemers waren ook in de voorgaande jaren al een of meerdere keren geweest en inmiddels besmet met het ‘edelhertenvirus’.
Tim van Houten
Vrijdagavond 22 september
Gestart met een grote groep, met heel veel regen. Gelukkig stopte de regen na een kwartiertje en kwam de zon tevoorschijn. In het veld was veel geburl te horen en zo werd het een topavond. Het plaatshert hield zijn harem goed onder controle. Met op de achtergrond geburl, van de andere herten. Op de terugweg ook nog een mooi hert.
Mary Naus
Dinsdagavond 19 september
VanAvond weinig actie, het plaatshert lag rustig bij de hindes en de kalveren. Dit veranderde toen een hert de hindes benaderde. Door luid te burlen van het plaatshert dreef hij de kudde weer bij elkaar, en ging richting hett bos. Jammer voor ons, zeker ook omdat de invallende duisternis nu een rol speelde.
Mary Naus
Maandagavond 18 september
Onderweg werd de lucht steeds dreigender, de wind steeds sterker en uiteindelijk resulteerde dat in een regenbui. Na een korte schuilpauze werd de weg vervolgd naar de uitkijktoren. Onderweg geen herten gezien en geen geburl gehoord. Wel werden we getrakteerd op twee heel mooie regenbogen die minuten lang goed zichtbaar bleven. Vanaf de uitkijktoren was in de verte een groep hindes te zien die werden vergezeld door een hert. De hindes waren aan het grazen en het hert stond of lag steeds op dezelfde plek. Toen het tijd werd om terug te lopen was nog een tweede en derde hert zichtbaar aan de bosrand helemaal achter op de open vlakte en was het burlen toch nog te horen. Op de terugweg werd nog een hert gezien op het grasveld bij de Oude Graaf. Ondanks dat er weinig spektakel was, waren de deelnemers toch tevreden over hetgeen ze gezien hadden.
Tim van Houten
Zaterdagochtend 16 september
Het beloofde een nazomerse dag te worden met een maximum temperatuur van 26 C. Het was een opmaak voor een, ik mag wel zeggen, zeer geslaagde en gezellige tocht naar de toren. Direct in begin was het al duidelijk dat het om een geïnteresseerde deelnemersveld ging. Altijd motiverend voor gidsen. Het slagen van de excursie was te danken aan alle drie en dertig herten die zich hebben laten zien. Het begon bij de Brensbrug. Links achter het bos werd het grote grasveld beschenen door de zon en baadde in het licht. In dat licht waren een tiental herten te zien, waarvan één man tegen het raster tussen de bomen door langdurig naar onze groep keek. Mooier kan je een foto met de beschaduwde bomen op de voorgrond, dan het hert en daarachter een verlicht decor niet wensen. Na een tijd hebben we onze tocht voortgezet. Tegen het bosje voor de toren zagen we de hindegroep met leidhert. Het leek erop dat deze dieren gelijk met ons richting de toren gingen. Vanaf de toren stonden inmiddels tegen de waterrand de hindegroep met leidhert. Veel actie was er niet, ook helemaal geen burlen. Maar dat is een extra, voor de komende weken, denk ik.
Ron Vodegel
Vrijdagavond 15 september
Het eerste deel van de tocht is 'hertenloos', maar ze laten zich wel al horen. Vanaf de hoek aan het kerkepad is een hert te zien, half achter een rietkraag, dat spitsers wegjaagt en dan weer richting toren verdwijnt, gevolgd door diezelfde spitsers. Bij de grenskerk en van af de toren kunnen we op redelijke afstand de hindes en het inmiddels teruggekeerde plaatshert bekijken. Het is behoorlijk druk op de bovenste verdieping, maar iedereen krijgt de kans om de herten goed te zien. Op de terugweg zien we vanaf de grindweg net achter het ponyraster verschillende herten staan, dat is het toetje voor deze keer. Aan de overkant komt uit het bos ook nog een burl, maar het hert houdt zich schuil.
Dick van de Goorbergh
Dinsdag 12 september
De eerste reguliere excursie van dit jaar en met een kleine groep van 6 personen. Bij de wildtoren liggen bij de plas een stuk of 6 hindes en een paar kalveren en het hert. Relatief rustige avond met regen.
Peter van den Brand
Zondag 10 september
Al ruim vóór 18 uur staat een enthousiaste vriendengroep klaar bij de Daatjeshoeve. In het bos is het verdacht stil. Niets dat wijst op de aanwezigheid van herten, alleen in de verte de pony’s. Pas bij de wildtoren ontwaren we een liggend hert en de groep hindes bij de hoogspanningsmast. Een hele verzameling oortjes steken boven het gras uit; wie kijkt er nu naar wie? Langzaam beginnen de hindes zich te verplaatsen en uiteindelijk moet het hert wel volgen. In de verte, bijna aan de Oude Graaf, zien we de spitsers en andere herten. Als of het is afgesproken, komen de hindes richting toren en begint het hert te burlen, net als we willen vertrekken. Als toetje laat een ree zich zich nog minuten lang bekijken op de terugweg. Niets kan de pret nog drukken.
Dick van de Goorbergh
Zaterdag 9 september
Erg erg rustig, slechts een enkele wandelaar en wat fietsers. Bij de Brensbrug ligt het hert met de naar achter wijzende kroon te genieten van de laatste zonnestralen. Veel activiteit zit er niet in; geen geburl te horen.De pony’s staan aan het hek naast het kerkepad. In de verte staan wat hindes. Bij de toren komt plotseling een hert uit het bos en laat een burl horen. Vrijwel meteen komt er vanuit andere richtingen een antwoord en lijkt zich een gesprek te ontwikkelen. Na een kwartiertje is het weer stil.
Dick van de Goorbergh
Woensdag 6 september
Toren hele avond bezocht. De hindes met kalveren zijn opgesplits in twee groepen en zijn allemaal te zien. In een van de groepen lopen ook spitsers mee. De herten zijn af en toe aan het burlen in het bos. Twee volwassen herten staan in de bosrand. Er zijn nog geen herten bij de hindegroepen aanwezig. De bronst moet nog beginnen.
Henk Heijligers